Grzyby to jedne z najstarszych organizmów na świecie, biorą swój początek w erze prekambryjskiej. Większość gatunków grzybów drożdżopodobnych i pleśniowych ma pozytywny wpływ na środowisko, biorąc udział w obiegu pierwiastków poprzez rozkład materii organicznej. Grzyby kapeluszowe należące do klasy Basidomycetes – podstawczaki stanowią składnik diety ludzi i zwierząt, ze względu na oryginalne składniki smakowe i zapachowe. Gatunki należące do klasy Ascomycetes – workowców, wśród nich grzyby drożdżopodobne i pleśniowe, spełniają ważną rolę w przemyśle spożywczym, wykorzystywane są do produkcji, m.in. serów, pieczywa, alkoholi, preparatów enzymatycznych, szczególnie kwasu cytrynowego. Szczepy te wytwarzają specyficzne enzymy proteolityczne, pektynolityczne, amylolityczne i lipolityczne, które poprzez rozkład składników odżywczych nadają żywności charakterystyczny smak i właściwości organoleptyczne

 Grzyby pleśniowe odgrywają znaczącą rolę także w przemyśle farmaceutycznym poprzez wytwarzanie substancji przeciwbakteryjnych. Aleksander Fleming ze szczepów Penicillium notatum i Penicillium chrysogeum wyizolował pierwszy antybiotyk – penicylinę
Niektóre gatunki grzybów zarówno drożdżopodobnych, jak i pleśniowych negatywnie wpływają na środowisko, przyczyniając się do procesu rozkładu, głównie żywności, wytwarzając enzymy, które powodują obniżenie wartości odżywczych i organoleptycznych produktów spożywczych. Żywność może być także skażona toksynami grzybów pleśniowych, co jest często przyczyną m.in. zatruć pokarmowych u ludzi W przypadku pacjentów z obniżoną odpornością immunologiczną, żywność zakażona grzybami i/lub ich toksynami stanowi szczególne źródło patogenów, a nawet stwarza niebezpieczeństwo zakażeń układowych. Obecnie temat mikotoksyn, choć jeszcze nie do końca poznany, jest bardzo ważnym zagadnieniem dotyczącym głównie bezpieczeństwa żywności.
Mikotoksyny mogą przenosić się drogą powietrzną poprzez zarodniki grzybów pleśniowych wchodzących w skład bioareozoli. W zarodnikach kumuluje się większość metabolitów grzybów, także toksyny. Duże stężenie tych metabolitów zwłaszcza wewnątrz budynków mieszkalnych może niekorzystnie wpływać na zdrowie człowieka.

Mykotoksyny to wtórne produkty przemiany materii grzybów pleśniowych, toksyczne dla człowieka, roślin i zwierząt. Termin „mykotoksyny” pochodzi od słów: greckiego „mycos” – grzyb oraz łacińskiego „toxicum” – trucizna. Toksyny te można podzielić na endotoksyny, które są magazynowane wewnątrz grzybni oraz na egzotoksyny, które szybko dyfundują z grzybni do otaczającego środowiska: powietrza, gleby, produktów spożywczych
Żywność, pasza czy inne produkty zakażone grzybami pleśniowymi, nie zawsze zawierają mykotoksyny. Natomiast produkty, na których nie obserwuje się strzępek grzybów pleśniowych, mogą być zanieczyszczone mikotoksynami. Usunięcie grzybni z zakażonych produktów nie eliminuje z nich mykotoksyn. Toksyny te są niewrażliwe na wiele procesów technologicznych (gotowanie, smażenie, pieczenie, destylacja, fermentacja), dlatego mogą przetrwać w produktach otrzymanych z zanieczyszczonych surowców.
Mikotoksyny najczęściej zanieczyszczają produkty pochodzenia roślinnego, zboża, przetwory zbożowe, warzywa, orzechy. Toksyny te wytwarzane są najczęściej przez grzyby należące do rodzajów: Aspergillus, Penicillium i Fusarium.Schorzenia wywoływane przez mikotoksyny nazywane są mykotoksykozami.

Zarodniki dostające się drogą wziewną do organizmu mogą być źródłem toksyn. Publikacje naukowe donoszą, że w każdym zarodniku może występować nawet kilka różnych mikotoksyn. Kontakt z zarodnikami zwiększa także moda na aktywny tryb życia, który wiąże się z korzystaniem z publicznych urządzeń sanitarnych, sportowych, basenów. Stosowanie systemów nawilżających powietrze również sprzyja rozprzestrzenianiu się zarodników grzybów w przewodach wentylacyjnych. Klimatyzacja pomieszczeń prowadzi do wzrostu stężenia zarodników grzybów pleśniowych należących do rodzaju Fusarium, Aspergillus i Penicillium.
Jednym z największych zagrożeń dla człowieka są grzyby wzrastające w zawilgoconych budynkach mieszkalnych. Szczególne znaczenie ma gatunek Stachybotrys chartarum produkujący toksyny – trichoteceny oraz rodzaje Penicillium i Aspergillus wytwarzające, np.: ochratoksynę A o właściwościach neurotoksycznych i karcenogennych, a także rodzaje Alternaria, Fusarium, Cladosporium, Mucom. Srachybotrys chartarum rośnie na materiałach z wysoką zawartością celulozy i niskim poziomem azotu takich jak: papier, drewno, płótno, kurz, płyta pilśniowa, ściany gipsowe – pokrywając je zielonooliwkową pleśnią. 

Grzyby należące do rodzaju Alternaria często rozwijają się w domach ocieplanych watą szklaną. Pod tapetami i wykładzinami wzrastają grzyby należące do rodzaju Penicillium i Aspergillus. W badaniach budynków mieszkalnych na terenach popowodziowych wykryto wysoką aktywność grzybów pleśniowych wytwarzających mikotoksyny. W tych środowiskach najliczniej wykrywano grzyby należące do rodzajów: Penicillium, Cladosporium, Acremonium i Aspergillus. Najbardziej narażeni na kontakt z zarodnikami grzybów i wytwarzanymi przez nie toksynami są piekarze, producenci wina i piwa, serowarzy, osoby sortujące paprykę, hodowcy pieczarek, rolnicy i ogrodnicy.

Drugim z największych zagrożeń mykotoksynami dla człowieka jest zakażona żywność. Według niektórych badań, mikotoksyny mogą być wytwarzane bezpośrednio w ustoju człowieka po spożyciu żywności zakażonej grzybami pleśniowymi (8, 10, 14) Najbardziej niebezpieczne w żywności są: aflatoksyna, ochratoksyna A, patulina, fumonizyny, zearalenon i dioksyniwalenol (trichoteceny). Grzyby mikrosporowe mogą także wytwarzać mikotoksyny w organizmach roślinnych. Najczęściej izolowane są ze zbóż, z warzyw (kukurydza, fasola), z orzechów i innych nasion oleistych, a także z nasion roślin strączkowych, owoców i przypraw. Jednym z głównych źródeł mikotoksyn jest pasza dla zwierząt . Temat ten jest szczególnie ważny, ponieważ toksyny pozostają w produktach spożywczych otrzymanych z organizmów zakażonych zwierząt. Takie produkty, jak: mięso i jego przetwory, mleko i jego przetwory, jaja mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia człowieka.